Το έργο δομείται σε πέντε κύριες δράσεις:
A1 - Καθορισμός προτεραιοτήτων διατήρησης και επιλογή των ειδών-στόχων σε κάθε νησί
Σε αυτή την αρχική φάση οι εταίροι συνεργάζονται χρησιμοποιώντας κοινά κριτήρια προκειμένου να καθορίσουν προτεραιότητες για τις δράσεις διατήρησης και να επιλέξουν τα φυτικά είδη-στόχους του έργου. Η επιλογή των ειδών βασίζεται κυρίως στις τοπικές για κάθε νησί υποχρεώσεις (ευθύνες) για τη διατήρηση και στο βαθμό απειλής (IUCN, Ερυθροί κατάλογοι). Επιπλέον, λαμβάνεται υπόψη αν ένα είδος συμπεριλαμβάνεται στα Παραρτήματα της Οδηγίας των Οικοτόπων και/ή σε σχετικούς εθνικούς ή τοπικούς κανονισμούς. Σε είδη των υγροβιοτόπων δίδεται ιδιαίτερη έμφαση ώστε να επιλεγούν σε δράσεις διατήρησης.
Αναφορικά με το κριτήριο της τοπικής ευθύνης (regional responsibility), προτεραιότητα δίδεται τόσο στα ενδημικά φυτά όσο και σε φυτά που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για ένα νησί από άποψη διατήρησης (π.χ. περιφερειακοί ή απομονωμένοι πληθυσμοί). Τα αποτελέσματα αυτής της φάσης είναι μία ομάδα κοινών κριτηρίων τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για την ιεράρχηση των δράσεων διατήρησης και τη δημιουργία ενός δυναμικού καταλόγου φυτικών ειδών για κάθε νησί.
A2 - Σχεδιασμός των δράσεων εντός και εκτός του φυσικού περιβάλλοντος
Μετά την επιλογή των ειδών-στόχων, προσδιορίζονται οι πληθυσμοί αυτών, οι οποίοι χρήζουν επειγόντων μέτρων διατήρησης (π.χ. σχέδια διαχείρισης, απομάκρυνση ξενικών φυτών, περιφράξεις, μετεγκαταστάσεις πληθυσμών, κ.ά.), καθώς και οι πληθυσμοί από τους οποίους θα πραγματοποιηθεί συλλογή σπερμάτων για τη διατήρηση γενετικού υλικού. Στις περιπτώσεις ειδών-στόχων που έχουν επιλεγεί για μέτρα διαχείρισης εντός του φυσικού περιβάλλοντος, το πολλαπλασιαστικό υλικό που ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί μπορεί να προέρχεται από προηγούμενες συλλογές σπερμάτων που ήδη φυλάσσονται σε τράπεζες σπόρων των εταίρων του έργου, και ειδικότερα από συλλογές που πραγματοποιήθηκαν στο έργο «Ensuring the survival of endangered plants in the Mediterranean».
A3 - Δράσεις διατήρησης εντός του φυσικού περιβάλλοντος
Η δράση αυτή περιλαμβάνει μέτρα διαχείρισης στο φυσικό περιβάλλον τα οποία στοχεύουν στη βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των επιλεγμένων ειδών/πληθυσμών. Η προτιμώμενη μέθοδος είναι η μετεγκατάσταση πληθυσμών για λόγους διατήρησης (conservation translocation), συμπεριλαμβανομένων επανεισαγωγών και/ή ενίσχυση πληθυσμών. Επιπλέον ή εναλλακτικά, άλλα μέτρα διαχείρισης μπορεί να είναι παθητικής αμυντικής προστασίας (π.χ. περίφραξη για την αποφυγή της βόσκησης) ή μέτρα όπως η απομάκρυνση εισβαλλόντων ξενικών ειδών, η φύτευση ιθαγενών φυτών εντός ή γύρω από την περιοχή παρέμβασης και η επανασύνδεση κατακερματισμένων οικοτόπων.
Οι μετεγκαταστάσεις των επιλεγμένων φυτών υλοποιούνται μετά από προκαταρκτική εξέταση της ιστορικής και σημερινής κατανομής τους και από τη διαθεσιμότητα θέσεων, ώστε να επιβεβαιωθεί αν η επανεισαγωγή ή ανάκαμψη είναι εφικτή. Επιπλέον, αξιολογούνται με προσοχή τα επιστημονικά δεδομένα για τον κύκλο ζωής, την αναπαραγωγική βιολογία, την οικολογία πληθυσμών και τις οικολογικές απαιτήσεις του συγκεκριμένου είδους ή της ομάδας φυτών. Τα είδη-στόχοι που επιλέγονται για δράσεις ανάκαμψης πληθυσμών καλλιεργούνται προκαταρκτικά εκτός του φυσικού τους περιβάλλοντος στους βοτανικούς κήπους/εγκαταστάσεις των εταίρων του έργου.
Για κάθε είδος-στόχο για μετεγκατάσταση-διατήρηση δημιουργείται ένα πιλοτικό σχέδιο διαχείρισης λαμβάνοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της IUCN / SSC (2013). Παρόμοια προσέγγιση υιοθετείται προκειμένου να σχεδιαστούν και τα άλλα μέτρα διαχείρισης. Οι μετεγκαταστάσεις παρακολουθούνται τακτικά, προκειμένου να εξακριβωθεί αν και σε ποιο βαθμό οι αρχικοί στόχοι έχουν επιτευχθεί.
Οι δράσεις διατήρησης εντός του φυσικού περιβάλλοντος υλοποιούνται για τουλάχιστον 30 φυτά-στόχους (τουλάχιστον 10 δράσεις για 5 φυτά ανά νησί).
Όλες οι παραπάνω ενέργειες υλοποιούνται σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές οι οποίες είναι υπεύθυνες για τη διαχείριση των φυσικών περιοχών σε κάθε νησί. Επιπλέον, οι τοπικές αρχές έχουν ενεργό συμμετοχή στις δράσεις διατήρησης εντός του φυσικού περιβάλλοντος και στα προγράμματα παρακολούθησης.
A4 - Δράσεις διατήρησης εκτός του φυσικού περιβάλλοντος
Συλλογή, χειρισμοί και αποθήκευση σπερμάτων/καρπών για διατήρηση του γενετικού υλικού πραγματοποιούνται για τα επιλεγμένα είδη-στόχους. Η συλλογή γενετικού υλικού και οι χειρισμοί για τα επιλεγμένα είδη και πληθυσμούς υλοποιούνται σύμφωνα με τους εθνικούς και διεθνείς κανονισμούς και πρότυπα (π.χ. τα πρότυπα που αναπτύχθηκαν από τα διεθνή δίκτυα GENMEDA και ENSCONET). Το γενετικό υλικό συλλέγεται ακολουθώντας κριτήρια που θα εξασφαλίσουν την αποθήκευση γενετικού υλικού αντιπροσωπευτικού της γενετικής ποικιλότητας των πληθυσμών των ειδών-στόχων σε κάθε νησί. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, συλλογές ενός taxon μπορεί να πραγματοποιούνται από περισσότερους από έναν πληθυσμούς και για επιλεγμένα taxa που εμφανίζονται σε δύο ή περισσότερα νησιά οι συλλογές σχεδιάζονται λαμβάνοντας υπόψη την πολλαπλή τους κατανομή.
Οι δράσεις διατήρησης εκτός του φυσικού περιβάλλοντος στοχεύουν συνολικά σε 600 συλλογές από 120 taxa-στόχους (100 συλλογές από τουλάχιστον 20 taxa σε κάθε νησί). Ως προληπτικό μέτρο, για τη διασφάλιση της διατήρησης του συλλεχθέντος γενετικού υλικού, εφεδρικές συλλογές θα αποθηκευτούν σε δεύτερη τράπεζα σπόρων, είτε άλλου εταίρου του έργου είτε άλλου σχετικού φορέα.
Τα δεδομένα που αφορούν την οικοφυσιολογία της φύτρωσης του συλλεγομένου γενετικού υλικού λαμβάνονται μέσω των πειραμάτων φύτρωσης. Τα είδη που πρόκειται να ελεγχθούν επιλέγονται με βάση την αφθονία τους από την άποψη του αριθμού των σπερμάτων ανά συλλογή. Ως εκ τούτου, τα πειράματα φύτρωσης πραγματοποιούνται μόνο για τα είδη των οποίων η κατανομή επιτρέπει τη συλλογή επαρκούς ποσότητας σπερμάτων τόσο για την εκτός τόπου διατήρηση όσο και πραγματοποίηση πειραμάτων φύτρωσης.
Εκτός από τη μακροχρόνια διατήρηση σε τράπεζες σπόρων, ο κάθε εταίρος θα διασφαλίσει τη διαθεσιμότητα φυτών για χρήση σε έργα αποκατάστασης/ανάκαμψης. Τμήμα των συλλογών σπερμάτων θα αποτελεί «ενεργή συλλογή» για την παραγωγή φυτών. Σε περιπτώσεις εξαιρετικά απειλούμενων πληθυσμών πολυετών φυτών, μπορεί να πολλαπλασιαστούν αγενώς με μοσχεύματα για την εκτός τόπου διατήρηση «αντιγράφου» τους. Η διατήρηση ζωντανών συλλογών φυτών σε κήπους των εταίρων θα διασφαλίσει όχι μόνο τη διαθεσιμότητά τους για έργα αποκατάστασης/ανάκαμψης, αλλά και τη διάχυση των αποτελεσμάτων του έργου και εκπαίδευση στην περίπτωση των κήπων που είναι ανοιχτοί για το κοινό.
Οι εταίροι του έργου πραγματοποιούν κοινές εξορμήσεις στο πεδίο οι οποίες καλύπτουν ολόκληρη την εποχή συλλογής γενετικού υλικού και όλα τα νησιά προκειμένου να ανταλλάξουν τεχνογνωσία και λύσεις σε προβλήματα διατήρησης.
A5 - Δικτύωση και επικοινωνία
Η δικτύωση μεταξύ των εταίρων του έργου, τοπικών φορέων και αρχών σε κάθε νησί και σχετικών διεθνών πρωτοβουλιών και έργων σε Μεσογειακό επίπεδο είναι προτεραιότητα για το CARE-MEDIFLORA. Η δικτύωση στοχεύει σε αυξημένη συνεργασία και αποτελεσματικότητα για τη διατήρηση των φυτών. Ειδικές δράσεις υλοποιούνται για την ενίσχυση του δικτύου GENMEDA - Δίκτυο Κέντρων Διατήρησης Φυτών της Μεσογείου (Network of Mediterranean Plant Conservation Centres) και τη διεύρυνσή του από τα σημερινά 13 μέλη σε 7 χώρες με την προσθήκη νέων μελών από άλλες περιοχές της Μεσογείου συμπεριλαμβανομένων χωρών της Βόρειας Αφρικής και Μέσης Ανατολής.
Η επικοινωνία του έργου πραγματοποιείται με διάφορα μέσα όπως μέσω του ιστότοπου, φυλλαδίου και εκλαϊκευμένης αναφοράς με αποδέκτες τις τοπικές διαχειριστικές αρχές και το ευρύ κοινό. Ο κάθε εταίρος θα διοργανώσει μια τοπική ενημερωτική εκδήλωση σχετικά με τους στόχους του έργου και τα κύρια ζητήματα που αφορούν τη διατήρηση της ιθαγενούς χλωρίδας. Η κάθε εκδήλωση θα είναι ανοιχτή για όλους τους ενδιαφερόμενους (ευρύ κοινό, τοπικές αρχές, κ.ά.). Οι εταίροι του CARE-MEDIFLORA θα παρουσιάσουν το έργο σε επιστημονικές συναντήσεις (διεθνείς και εθνικές) καθώς και σε διεθνή συνάντηση εργασίας που θα διοργανωθεί πριν τη λήξη του έργου για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του.